Φορητές Εικόνες

Η διάδοση του ψηλού ξύλινου εικονοστασίου σε αντικατάσταση του μαρμάρινου βυζαντινού τέμπλου ευνόησε την παραγωγή φορητών εικόνων από τα τέλη του 14ου αιώνα. Το νέο ρεύμα που έφεραν στην τέχνη του νησιού οι κωνσταντινουπολίτες ζωγράφοι που εγκαταστάθηκαν στο Χάνδακα, συνυφασμένο με επιρροές από τη δυτική τέχνη, που ευνοήθηκαν από τη βενετική παρουσία στο νησί, τις εμπορικές ανταλλαγές με τη Δύση και τη δημιουργία μιας τάξης εύπορων και μορφωμένων αστών που υποστήριζε δυναμικά την καλλιτεχνική δημιουργία οδήγησαν στην ανάδειξη κορυφαίων ζωγράφων, όπως ο Άγγελος Ακοτάντος , ο Ανδρέας Ρίτζος , ο Θεοφάνης , ο Μιχαήλ Δαμασκηνός και ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και στη διαμόρφωση ενός καλλιτεχνικού ιδιώματος στη ζωγραφική των φορητών εικόνων τόσο ξεχωριστού που έφτασε να χαρακτηριστεί ως «Κρητική Σχολή».

Μνημειακή Ζωγραφική

Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Βενετούς στα 1211 ανέκοψε την καλλιτεχνική ορμή που είχε δημιουργηθεί με την επιρροή της Κωνσταντινούπολης, καθώς απομόνωσε το νησί από τα καλλιτεχνικά κέντρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ακολούθησε μια περίοδος κατά την οποία οι καλλιτέχνες παρέμειναν προσκολλημένοι στα πρότυπα της προηγούμενης περιόδου. Έτσι ερμηνεύεται ο αρχαϊστικός και συχνά λαϊκότροπος χαρακτήρας της ζωγραφικής της πρώτης περιόδου της βενετοκρατίας, που χαρακτηρίζεται από το μεγάλο μέγεθος των μορφών, την έντονη χρήση της γραμμής στα περιγράμματα, στο σχεδιασμό των προσώπων και στην πτυχολογία των ενδυμάτων, τη λιτότητα των συνθέσεων και την απουσία της τρίτης διάστασης. Η αρχαΐζουσα αυτή τεχνοτροπία θα καταφέρει να επιβιώσει μέχρι την τρίτη δεκαετία του 14ου αι., όταν η επιρροή της παλαιολόγειας τέχνης, θ’ αρχίσει να προσδίδει στην κρητική ζωγραφική μια νέα πνοή.

Περισσότερα

Μνημειακή Αρχιτεκτονική και Γλυπτική

Με την κατάκτηση της Κρήτης το 1211 η Βενετία κατέστησε το Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) κέντρο της εξουσίας της στο νησί. Η σημασία που απέδωσε στην πόλη η Γαληνοτάτη Δημοκρατία καταδεικνύεται από το γεγονός ότι υπήρξε η πρώτη θέση που κατέλαβε και η τελευταία που εγκατέλειψε, έπειτα από λυσσαλέα αντίσταση, στα χέρια των Οθωμανών, μετά από τέσσερις αιώνες. Η εντυπωσιακή οικονομική, δημογραφική και οικιστική ανάπτυξη που ακολούθησε την κατάκτηση του Χάνδακα μετέτρεψε την πόλη από μικρό βυζαντινό επαρχιακό λιμάνι σ’ ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου.