ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Μνημειακή Ζωγραφική


Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Βενετούς στα 1211 απομόνωσε το νησί από τα καλλιτεχνικά κέντρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ακολούθησε μια περίοδος κατά την οποία οι καλλιτέχνες παρέμειναν προσκολλημένοι στα πρότυπα της προηγούμενης περιόδου. Έτσι ερμηνεύεται ο αρχαϊστικός και συχνά λαϊκότροπος χαρακτήρας της ζωγραφικής της πρώτης περιόδου της Βενετοκρατίας.

Η ταπεινωτική για τη Βενετία υπογραφή της συνθήκης με τους κρητικούς επαναστάτες του Αλέξιου Καλλέργη το 1299 και η αναγνώριση του προνομίου της θρησκευτικής ελευθερίας, επέδρασε σημαντικά στις καλλιτεχνικές εξελίξεις. Από τις αρχές ήδη του 14ου αιώνα άρχισε η διείσδυση των καλλιτεχνικών αντιλήψεων της «παλαιολόγειας αναγέννησης», που καλλιεργήθηκαν στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της βυζαντινής πρωτεύουσας και εξελίχθηκαν μετά τα μέσα του αιώνα σε καλλιτεχνικό ακαδημαϊσμό.


Η σταδιακή επικράτηση της νέας αυτής τάσης και η περαιτέρω εξέλιξή της με τη συρροή κωνσταντινουπολιτών τεχνιτών, που αναζήτησαν καταφύγιο στην Κρήτη από τα τέλη του αιώνα, οδήγησε σε μια άνοδο του καλλιτεχνικού επιπέδου και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της τέχνης που περιγράφηκε με τον όρο «Κρητική Σχολή Ζωγραφικής».